Украинците пријавија дека вооружени војници одат од врата до врата во окупираните делови на земјата за да собираат гласови за самонаречените „референдуми“ за приклучување кон Русија.
– Треба да одговорите вербално, а војникот го означува одговорот на листот и го чува, изјави една жена од Енерходар за Би-Би-Си.
Во јужниот дел на Херсон, руски стражари стоеја со гласачка кутија среде градот за да ги собираат гласовите на луѓето.
Гласањето од врата до врата е за „безбедност“, јавија руските државни медиуми.
– Непосредното гласање ќе се одржи исклучиво на 27 септември, објави Тасс. „Останатите денови ќе се организира гласање во заедници и од врата до врата“.
Една жена од Мелитопол изјави за Би-Би-Си дека двајца локални „соработници“ пристигнале со двајца руски војници во станот на нејзините родители, за да им дадат гласачко ливче да потпишат.
„Татко ми рече ’не‘ [за приклучување кон Русија]“, рече жената. „Мајка ми стоеше во близина и праша што ќе се случи ако ставиш „не“. Тие рекоа: „Ништо“.
„Мајка ми сега е загрижена дека Русите ќе ги прогонуваат“.
Жената, исто така, рече дека има едно гласачко ливче за целото домаќинство, наместо по лице.
Иако доказите се анегдотски, присуството на вооружени мажи кои го спроведуваат гласањето е во спротивност со инсистирањето на Москва дека ова е слободен или фер процес.
Експертите велат дека самонаречените референдуми, кои се одржуваат пет дена, ќе и овозможат на Русија да полага право – незаконски – на четири окупирани или делумно окупирани региони на Украина.
Со други зборови, лажно гласање за анексија, седум месеци по почетокот на руската инвазија.
„Анексијата“ нема да биде меѓународно признаена, но може да доведе до тоа Русија да тврди дека нејзината територија е нападната од западното оружје доставено до Украина, што би можело дополнително да ја ескалира војната.
Американскиот претседател Џо Бајден ги опиша референдумите како „измама“, велејќи дека тие се „лажен изговор“ за обид за анексија на делови од Украина со сила, што е прекршување на меѓународното право.
„САД никогаш нема да ја признаат украинската територија како ништо друго освен како дел од Украина“, рече тој.
Британскиот министер за надворешни работи, Џејмс Клеверли, рече дека Обединетото Кралство има докази дека руските власти веќе поставиле цели за „измислена излезност на гласачите и стапки на одобрување за овие лажни референдуми“.
Клеверли рече дека Русија планира да ја формализира анексијата на четирите региони – Луганск, Доњецк, Херсон и Запорожје – до крајот на месецот.
Извор од Херсон изјави за Би-Би-Си дека немало јавен напор за поттикнување на гласањето, освен најавата на руската новинска агенција дека луѓето можат да гласаат во објект во пристаниште, кој не бил користен 10 години.
Друга жена во Херсон рече дека видела „вооружени милитанти“ пред зградата каде се чинело дека се одржува гласањето. Се правела дека го заборавила пасошот, па не морала да гласа.
Жената рече дека сите нејзини пријатели и семејството се против референдумот. „Не знаеме како ќе ни биде животот по овој референдум“, рече таа. „Многу е тешко да се сфати што сакаат да направат.
Киев вели дека референдумите нема да променат ништо, а неговите сили ќе продолжат да вршат притисок за ослободување на сите територии.
Во меѓувреме, неодамнешната мобилизација на рускиот претседател Владимир Путин на најмалку 300.000 дополнителни војници предизвика многу руски военоспособни мажи да избегаат.
Еден млад Русин кој замина од Санкт Петербург во Казахстан за да ја избегне мобилизацијата за програмата Outside Source на BBC World Service изјави дека повеќето негови пријатели исто така заминале.
„Во моментов, се чувствувам како да е тотален колапс. Знам само можеби еден или двајца луѓе кои во моментов не размислуваат да избегаат“, рече тој.
Тој рече дека некои, како него, патуваат преку граница, додека други отишле во мали руски села да се скријат.
„Големиот проблем на Русија е што не размислувавме за војната во Украина во февруари како што размислуваме за неа во моментов“, рече тој.