По руската инвазија на Украина, ЕУ ги замрзна средствата и воведе забрана за патување на повеќе од 20 најистакнати руски олигарси, од кои многумина се тесно поврзани со претседателот Владимир Путин.
Покрај тоа богатството на најбогатите поединци во Русија е загрозено во услови на криза бидејќи западните земји воведоа санкции кон Русија така што 21 најбогат поединец колективно изгубиле 84 милијарди долари оваа година, според индексот на милијардери на Блумберг.
Нивните финансиски загуби се повеќе од двојно зголемени од почетокот на руската инвазија на Украина: истата група милијардери изгуби колективни 39 милијарди долари за само еден ден по инвазијата, што предизвика пад на берзата во земјата за 50 проценти.
Според Волстрит журнал, настаните во Украина го прекинаа деликатниот договор меѓу западните влади и руските бизнисмени. Западот со години го толерира нивното пренесување на милијарди долари од урнатините на Советскиот Сојуз во скап имот, бизниси и уметност. Придобивките за владите беа огромните инвестиции на многу од овие поединци, што го поттикна развојот на локалните економии.
Богатството на олигарсите е под притисок
Превирањата на пазарот ја натераа централната банка на земјата да го запре тргувањето со акции на Московската берза за да го спречи понатамошниот пад, но од вчера е повторно активна. И покрај тоа, богатството на руските милијардери продолжи да биде под притисок, бидејќи некои од нивните компании се санкционирани на други места во светот.
Владимир Путин и Вагит Алекперов
Најголем губитник меѓу руските милијардери е претседателот на Лукоил, Вагит Алекперов, кој изгуби 14 милијарди долари оваа година – 60% од неговата нето вредност – откако цената на акциите на компанијата падна за околу 80% на лондонската берза. Тој сега вреди 8,8 милијарди долари, според Блумберг.
Грубо најбогат познат човек, Владимир Потанин, изгубил 6,2 милијарди долари и сега има нето богатство од 24,7 милијарди долари, според Блумберг. Цената на акцијата на Норилск Никел, чиј претседател е тој, падна за 56 отсто на лондонската берза.
Искандар Махмудов
Искандар Махмудов, претседател на рударската и металуршката компанија „Урал“, целосно испадна од листата на милијардери, покажува листата на Блумберг.
Андреј Мелниченко е единствениот руски милијардер кој до денес остварил добивка оваа година. Неговото богатство во голема мера потекнува од приватната компанија за ѓубрива EuroChem и фирмата за термички јаглен СУЕК, според Блумберг.
Дури и пред руската инвазија на Украина, САД и Велика Британија веќе воведоа санкции за руските олигарси и членовите на нивните семејства. Меѓу поединците санкционирани од ОК беше и олигархот Генадиј Тимченко, кој има блиски врски со Путин, според Ројтерс. Неговата нето вредност сега изнесува 11,1 милијарди долари, откако оваа година падна за 11,3 милијарди долари.
Еве преглед на првите десет најбогати луѓе во Русија, нивната нето вредност и како се променило нивното богатство досега оваа година, според индексот на милијардери на Блумберг.
| ИМЕ | ВКУПНО БОГАТСТВО | ПРОМЕНА |
| Владимир Потанин | 24.7 | – 6.20 милијарди долари |
| Алексеј Мордашов | 21.9 | – 6.94 милијарди долари |
| Леонид Микелсон | 21.5 | -10.9 милијарди долари |
| Владимир Лисин | 20.8 | -7.19 милијарди долари |
| Алишер Усманов | 19.7 | – 1.59 милијарди долари |
| Андреј Мелниченко | 19.5 | +1.99 милијарди долари |
| Виктор Векселберг | 16.9 | -1.58 милијарди долари |
| Роман Абрамович | 13.7 | -4.29 милијарди долари |
| Михаил Прохоров | 13.5 | -0.45 милијарди долари |
| Сулејман Керимов | 11.3 | -3.93 милијарди долари |
Игор Сечин, извршен директор на Роснефт, најголемиот руски производител на нафта. Како една од првите „санкции“, француските власти му ја заплениле јахтата на Медитеранот.
Алишер Усманов, руски милијардер кој некогаш беше најбогатиот човек во земјата. Тајкунот роден во Узбекистан во областа на металите и технологијата, ја контролира втората по големина телефонска мрежа во Русија, МегаФон, и металниот гигант Металоинвест, заедно со други компании.
Михаил Фридман
Михаил Фридман, ко-основач на групацијата Алфа, која е сопственик на најголемата приватна руска банка Алфа-Банк, најголемиот ланец на супермаркети Ks5 и мобилниот оператор Веон. Тој, со неговиот колега Питер Авен, ја предводи лондонската приватна групација LetterOne. Тие сега се во центарот на медиумското внимание на Островот, бидејќи поради поврзаноста со Кремљ сега решиле да ги „замрзнат“ своите акции во оваа компанија. LetterOne вреди околу 22 милијарди долари, а двајцата поседуваат нешто помалку од 50% од акциите.
Игор Шувалов, поранешен вицепремиер на Русија, исто така се најде под санкции на ЕУ. Неговото семејство поседува имот вреден над 200 милиони долари, а според британските медиуми, тој поседува стан вреден 11 милиони фунти во Лондон. Како важна фигура тој беше задолжен за собирање средства за Зимските олимписки игри во Сочи, како и за кандидатурата на Русија за организација на Светското првенство.
Николај Токарев, извршен директор на Транснефт, кој ја контролира државата и најголемите светски компании за нафтоводи. Според ЕУ, овој олигарх служел со Путин во КГБ и е еден од неговите „долгогодишни познаници“.
Сергеј Ролдугин, руски бизнисмен (и наградуван виолончелист), е одговорен за „префрлање на најмалку 2 милијарди долари преку банки и офшор компании како дел од скриената финансиска мрежа на Путин“, според ЕУ.
Генадиј Тимченко е сопственик на групацијата Волга, приватна инвестициска групација и акционер во Банката на Русија. ЕУ вели дека тој е „еден од поверениците на Путин“.
Петр Фрадков, претседател на руската државна PJSC Promsvyazbank, која „обезбедува финансиска поддршка на рускиот одбранбен сектор и руската војска“.
Против воената акција
Во последниве денови, неколку руски олигарси ги зајакнаа своите антивоени ставови додека западните влади го стегаа обрачот околу бизнисите и средствата поврзани со Кремљ, објави Волстрит журнал.
Роман Абрамович
Олигархот Роман Абрамович рече дека ѝ помага на Украина во мировните преговори со Русија, додека Олег Тинков, милијардер и основач на руската банка Тинкоф, ја посочи работата на неговата фондација која им помага на децата, и ја потенцираше неговата желба за да се избегне војна.
„Ве молам, не цртајте знак за еднаквост меѓу Русите, руската држава и владата [на Руската Федерација]. Многу Руси силно се противат на сегашната воена акција, а јас сум еден од нив“, рече Андреј Јакунин, основач на инвестициската компанија VIY Management и син на Владимир Јакунин, поранешен директор на Руски железници, против кого беа воведени санкции во САД пред неколку години.
Дерипаска повика на крај на војната против Украина
Соочени со економскиот хаос и казната на Западот, руските милијардери Михаил Фридман и Олег Дерипаска повикаа на прекин на руската војна во Украина.
-Моите родители се државјани на Украина и живеат во Лвив, мојот омилен град. Но, исто така, го поминав најголемиот дел од мојот живот како граѓанин на Русија, градејќи и развивајќи бизниси. Длабоко сум приврзан за украинскиот и рускиот народ и ја гледам актуелната ситуација како трагедија за двете страни“, напиша Фридман, кој работи првенствено во Русија и во поранешните советски држави и чие богатство, според индексот на милијардери на Блумберг, е 11,4 милијарди долари.
Неговиот повик за мир го повтори Дерипаска, руски милијардер кој се збогати во бизнисот со алуминиум, нагласувајќи дека преговорите „треба да започнат што е можно поскоро“. Тој се осврна и на економската состојба во низата објави на социјалните мрежи на 28 февруари, бидејќи, како што истакнува Си-Ен-Ен, рубљата пропаѓа и руската берза не можеше да се отвори за тргување.
-Навистина сакам појаснувања и разбирливи коментари за економската политика во следните три месеци“, напиша Дерипаска, додавајќи дека одлуката на централната банка на Русија драматично да ги зголеми каматните стапки и да ја принуди компанијата да продава девизи, е „првиот тест за тоа кој всушност ќе плати за овој банкет.
Дерипаска и Путин
Дерипаска од хаотичната борба за имот по распадот на Советскиот Сојуз излезе со огромно богатство, кое Форбс го процени на 28 милијарди долари во 2008 година. САД воведоа санкции против него во 2018 година, меѓу другото наведувајќи , дека олигархот „не се одвојува од руската држава“.
Западните влади сега се надеваат дека казнувањето на луѓето кои имаат силни врски со Русија, за возврат ќе изврши притисок врз Путин. Европската унија на 28 февруари објави дека додала 26 истакнати руски функционери и бизнисмени на списокот на санкции, замрзнувајќи им го имотот и воведувајќи забрана за влез.
Британскиот парламент во наредните недели ќе гласа за закон со кој анонимните странски сопственици на имот во Обединетото Кралство ќе ги принуди да го откријат својот идентитет и ќе ги заостри одредбите за замрзнување на имотот на наводните клептократи кои не можат да го докажат потеклото на нивното богатство, додека Франција го објави формирањето на работната група ги санкционираше руските олигарси и имотот на нивните семејства во земјата.
Соња Танеска