Лидерите на НАТО ќе се состанат следната недела за да разговараат за желбата на Украина и Шведска да ѝ се приклучат на алијансата, за трошоците за одбрана, за зголемените резерви на муниција и за плановите за одбрана.
Самитот од 11 до 12 јули ќе биде четврти самит на НАТО откако Русија ја почна инвазијата на Украина. Првиот беше виртуелен, на 25 февруари 2022 година, само еден ден по почетокот на крвавата војна, а потоа беа одржани уште два – во Брисел и Мадрид.
Зголеменото темпо на собири е спротивно на претходниот распоред на годишни самити и покажува како војната пред вратата на НАТО ја врати алијансата во политичкиот фокус.
Мерките за безбедност во главниот град на Литванија ќе бидат на високо ниво. Силите на НАТО го претворија Вилнус во тврдина, бранета со напредно вооружување за заштита на американскиот претседател Џозеф Бајден и другите лидери на блокот, кои се состануваат на само 32 километри од пограничната боцкава жица со рускиот сојузник Белорусија.
Самитот на НАТО е најголемиот и најважен настан во историјата на Литванија, членка на НАТО од 2004 година, која се наоѓа помеѓу руската ексклава Калининград и Белорусија и е чувствителна точка на источното крило на НАТО.
Самитот само што не почнал, но членките на алијансата сѐ уште не се договориле за прецизна завршна изјава за потенцијалното членство на Украина.
Киев, поддржан од своите источноевропски сојузници, сака ветување дека Украина ќе ѝ се приклучи на алијансата кога ќе заврши војната со Русија.
Иако Украина сака да се приклучи што е можно поскоро, мислењето за ова меѓу членките на НАТО е поделено. Некои земји, особено САД и Германија, се претпазливи за сѐ што би можело да ја приближи Алијансата до активна војна против Русија.
Источните членки, од друга страна, бараат јасен распоред за членство на Украина. Украинскиот претседател Володимир Зеленски посети неколку од нив пред самитот со цел да добие поддршка – Чешка, Словачка и Бугарија.
Генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, кој е на чело на алијансата од 2014 година, а чиј мандат беше продолжен до 1 октомври оваа година, во петокот на прес-конференција рече дека лидерите на земјите од НАТО на нивниот самит ќе потврдат дека Украина да еден ден станете член и договорете ги начините како да ја приближите до таа цел.
Зеленски рече дека на неговата земја, која веќе 17 месеци војува против Русите, ѝ треба многу повеќе од општа изјава дека вратата на НАТО само „е отворена“.