Војната во Украина, конфликтите на други места и климатските прашања доведоа до тоа што повеќе луѓе беа принудени да ги напуштат своите домови од кога било досега минатата година, зголемувајќи ја итноста на колективната акција за ублажување на причините и влијанијата на раселувањето, соопшти денеска Агенцијата на ОН за бегалци (УНХЦР). .
Во својот годишен извештај Глобални трендови во принудното раселување 2022 година, УНХЦР наведува дека до крајот на 2022 година, бројот на раселени лица поради војна, прогон, насилство и кршење на човековите права достигна рекордни 108,4 милиони, што е за 19,1 милион повеќе од пред една година порано, што претставува најголем пораст досега.
Нагорната траекторија на глобалното принудно раселување не покажа знаци на забавување во 2023 година, бидејќи ерупцијата на конфликтот во Судан предизвика нови раселувања, зголемувајќи го глобалниот вкупен број на околу 110 милиони до мај.
„Овие бројки ни покажуваат дека некои луѓе се пребрзи за да влезат во конфликт и премногу бавни за да најдат решение. Резултатот е пустош, раселување и мака за секој од милионите луѓе кои беа насилно протерани од своите домови“, рече високиот комесар на ОН за бегалци Филипо Гранди.
Од вкупниот број, 35,3 милиони биле бегалци, луѓе кои ја преминале меѓународната граница за да најдат сигурност, додека поголем дел, 58 отсто или 62,5 милиони луѓе, биле раселени во нивните земји поради конфликти и насилство.
Војната во Украина беше главниот двигател на раселувањето во 2022 година. Бројот на бегалци од Украина се зголеми од 27.300 на крајот на 2021 година на 5,7 милиони на крајот на 2022 година, што е најбрзиот одлив на бегалци каде било од Втората светска војна. Проценките за бројот на бегалци од Авганистан нагло се зголемија до крајот на 2022 година поради ревидираните проценки за бројот на Авганистанци кои завршија во Иран, од кои многумина пристигнаа во претходните години. Извештајот, исто така, ги одразува ревизиите на Колумбија и Перу за бројот на Венецуелци, главно категоризирани како „други луѓе на кои им е потребна меѓународна заштита“, сместени во тие земји.
Бројките, исто така, потврдија дека, мерено според економските средства или соодносот на населението, земјите со низок и среден приход во светот, наместо богатите земји, се домаќини на мнозинството раселени луѓе. Во него се наведува дека 46-те најмалку развиени земји имаат помалку од 1,3 отсто од светскиот бруто домашен производ, но сепак тие прифатиле повеќе од 20 отсто од сите бегалци. Финансирањето за бројни ситуации поврзани со раселените лица заостануваше зад потребите минатата година, а така ќе остане и во 2023 година со зголемување на барањата.
„Луѓето ширум светот продолжуваат да покажуваат извонредно гостопримство кон бегалците додека обезбедуваат заштита и помош на оние на кои им е потребна. Но, потребна е многу поголема меѓународна поддршка и поправедно споделување на одговорностите, особено со оние земји кои се домаќини на мнозинството раселени луѓе во светот“, рече Гранди.
„Пред сè, мора да се направи многу повеќе за да се стави крај на конфликтот и да се отстранат пречките за бегалците да имаат остварлива опција доброволно, безбедно и достоинствено да се вратат дома“, додаде тој.
Иако вкупниот број на раселени лица продолжи да расте, извештајот исто така покажа дека оние кои се принудени да бегаат не се осудени на егзил, туку можат доброволно и безбедно да се вратат во своите домови, а во добар дел тоа го прават. Во 2022 година, повеќе од 339.000 бегалци се вратија во 38 земји, и иако овој број беше помал од претходната година, имаше значителни доброволни враќања во Јужен Судан, Сирија, Камерун и Брегот на Слоновата Коска. Во меѓувреме, 5,7 милиони внатрешно раселени лица се вратија во своите домови во 2022 година, особено во Етиопија, Мјанмар, Сирија, Мозамбик и Демократска Република Конго.
Се проценува дека на крајот на 2022 година во светот имало околу 4,4 милиони лица без државјанство или неодредени лица, што е за 2 отсто повеќе отколку на крајот на 2021 година.