Правни реакции и различни толкувања предизивикаа одлуките на Апелацискиот и Кривичниот суд, едниот да го пушти од притвор со гаранција од 11 милиони евра поранешниот шеф на тајната полиција, а другиот, Кривичниот суд, за неколку часа да му одреди пак притвор за друг предмет, овојпат „Плацевите на Водно“.
Жестока дебата на социјалните мрежи за ова водеа професорот по кривично право, Гордан Калајџиев и професорката и доктор по правни науки, Мирјана Најчевска по статусот на Калајџиев: „Да се бара нов притвор по тукушто донесена одлука за гаранција е непочитување на судот! Држава во која Јавното обвинителство не го почитува судот, не е држава!
За Најчевска е спорно да се симне мерката притвор на поранешен директор на УБК со давање кауција со пари кои, како што пишува, ги стекнал со крадење и мамење ,и смета дека треба да се направи истрага за евентуални промени на сметките на судиите. Калајџиев од друга страна вели: -Или има независно судство за секого или нема. Ајде да не го судите, да го сгтреламе како Чаушеско!
ИЛИ ИМА ИЛИ НЕМА ОПАСНОСТ ОД БЕГСТВО
Во изјава за Фокус, Калајџиев ги кажува своите аргументи и тврди дека опасност од бегство може да има или да нема. – Не е нешто што може да постои во еден предмет, а не во друг, вели Кајалџиев алудирајќи на тоа дека не може за Апелацискиот суд да нема опасност од бегство за случајот „Трезор“, а за Кривичниот суд да има опасност од бегство за „Плацевите на Водно“.
–Штом има одлука на повисок суд, понискиот не би требало да ја менува, ако гледаме суштински. Најчевска и другите го гледа случајот пристрасно врзано со личниот став кон Мијалков. Јас не се впуштам во тоа, секој заслужува фер судење, вели Калајџиев/
На нашето прашање, дека е спорно тоа што Апелација пред неколку месеци не му ја прифатила гаранцијата и судиите сметале дека има опасност од бегство, а потоа му ја прифатиле истата гаранција тврдејќи дека нема опасност од бегство, Калајџиев вели дека Законот и меѓународните конвенции преферираат гаранција.
-Не смее судиите да се плашат дека обвинетиот теоретски може сепак да побегне. Тој ризик ако е врз нив, сите ќе одат во притвор, што не е идејата, вели Калајџиев.
За Најчевска овој случај е еден од оние низ кои може да се види невладеењето на правото во државата, незнаењето на тие кои би требале да знаат и непрецизноста на законските решенија која придонесува да се создаде уште поголем хаос. И двајцата професори се согласуваат дека има невлаадеење на правото, но во различни аспекти.
ДА СЕ ИСПИТА ДАЛИ ЈО ИМА ОБРАЗЛОЖЕНИЕ
Најчевска е децидна дека не е точно дека со донесувањето на новата мерка притвор не е поништена одлука на повисокиот суд.
-Притворот може да биде изречен за различни причини во различни постапки кои се водат против едно исто лице (кои постојат кумулативно или поединечно). Може да станува збор за сосема различни кривични дела, сторени во различни услови и различно време, а ги поврзува единствено тоа што станува збор за ист сторител. Судот кој постапува по друго или други дела може и треба да изрече мерка притвор доколку ЈО го побара тоа и соодветно го образложи.
Во еден случај може мерката притвор да биде укината со дадена гаранција затоа што како причина за притворот останала само опасноста од бегство (односно, мора да биде укината доколку престанала да постои причината заради која е изречен притворот). Меѓутоа, во друга постапка која е поведена пред понизок суд за сосема друго дело направено од истиот сторител, може да има некоја сосема друга, основана причина за притвор (на пример затоа што може да има влијание врз сведоците, или, може да сокрие, фалсификува или уништи докази, влијае врз вештаци … во тоа ново дело за кое се гони), објаснува Најчевска за Фокус.
Но, она што таа смета дека треба да се направи во конкретниот случај, е да се испита дали Јавното обвинителство дало соодветно образложение кога е побарана мерката притвор.
-И секако, да се види дали има образложение за сукцесивноста во поведувањето постапки за различни дела за исто лице, или ЈО намерно ги раздвојува случаите без постоење објективни причини, додава професорката.
Најчевска и Калајџиев се согласуваат дека министерот за правда, Бојан Маричиќ не смее да реагира и да се меша во судската власт.
ПРИТИСОКОТ НА МАРИЧИЌ Е БРУКА
-Изнесувањето податоци кои не би требало да ги знае, како и повикување на одговорност на судиите за нивна одлука не смее да помине незабележано и несанкционирано, вели Најчевска.
-Притисокот на Маричиќ е брука. Човекот не знае што му е работа. Не смее таков човек да биде министер за правда, дециден е Калајџиев.
Минатата недела Апелацискиот суд му го укина притворот на Мијалков и ја прифати неговата гаранција од 11 милиони евра за случајот „Трезор“. Веднаш на Фејсбук реагираше министерот Маричиќ кој ги објави и имињата на судиите кои ја донеле оваа одлука. Но, по неколку часа обвинителството побара, а Кривичен му одреди притвор за случајот „Плацеви на Водно“. Мијалков е неправосилно осуден на вкупно 20 години затвор, на 12 за масовното прислушување и на 8 за случајот „Трезор“. Му суди и за неколку други дела.
Ф.Ф.С.