Отровни ПМ10 честички во воздухот во Скопје, четврти ден по ред се над дозволеното ниво. Додека граѓаните се гушат, надлежните институции излегоа со краткорочни мерки кои треба да го намалат енормно загадениот воздух.
Од Министерство за животна средина и просторно планирање велат дека општините се должни да ги спроведат мерките пропишани во Краткорочните планови донесени на Советите на општините. По однос на мерните станици, пак, од Министерството велат дека само таа во Лазарополе е надвор од фукција.
По неколкудневна енормна загаденост, Градот Скопје излезе со свои предупредувања и препораки со кои меѓудругото ги повика МВР и општините заеднички да ја војуваат битката против аерозагадувањето.
Меѓупрепораките се: бесплатен јавен превоз во автобусите на ЈСП и на приватните превозници, зајакнат инспекциски надзор на инсталациите под надлежност на Град Скопје и ограничување на градежните активности.
–Инспекторите веќе се на терен подолг период и вршат засилени и вонредни контроли. Градот Скопје располага со пет иснпектори за животна средина, осум комунални инспектори и 14 комунални радари. Со цел решавање на овој голем проблем, Град Скопје има низа проекти и системски решенија, кој ќе донесат подобар и поздрав живот за сите граѓани на Скопје“ информираа од Град Скопје.
Во предупредувањата и препораките на Град Скопје се наведува и тоа дека градоначалниците на општините во градот Скопје треба да ги интензивираат инспекциските надзори над субјектите кои управуваат со отпадни гуми и отпадни масла.
Истово сценарио го гледавме и претходно, но поминаа многу години, а ништо не се смени. Дали ќе продолжат ветувањата или ќе заглават во политиката.
БЕСПЛАТНИОТ ПРЕВОЗ НЕ ГО РЕШАВА ЗАГАДУВАЊЕТО
Аерозагадувањето е повторно во пол ек, а привремен бесплатен јавен транспорт во денови на екстремна загаденост нема да помогне во неговото решавање. Како активисти кои долги години се борат на темата, Зелен хуман град има составено предлози кои и лани баравме да станат дел од буџетот на Град Скопје за 2021 година, реагираат од Зелен Хуман град чија активистка Драгана Велкоска стана советник во Советот на Град Скопје.
Според нив дел од клучните амандмани за намалување на аерозагадувањето се:
Хипер-мрежа на сензори за брза детекција на изворите на аерозагадувањето (посебно индустриските), Активирање на зелениот катастар на градот, и следење на секое дрво со негова помош. Поставување на компостари за био-отпад, со кои ќе се намали и до 60% на отпадот во депониите кои горат. Наместо пробивање нови улици, пробивање и закајнување на мрежата на вело-патеки и ленти. Зелени инвестиции, посебно за фотоволтаици на објектите на Градот
-Секако, тука спаѓаат и Државен инспекторат за животна средина кои мора постојатно да се на терен и да казнуваат, а Министерство за внатрешни работида ги спроведува тие казни, порачуваат тие.
ПОВЕЌЕ ПАРИ ЗА МЕРНИ СТАНИЦИ
Тие за „Фокус“ велат дека затоа и еден од предлозите на Зелен Хуман град за новиот буџет на Град Скопје за 2022 година е да се постави хипермрежа на мерни станици кои во секој момент ќе детектираат аерозагадување на многу помал радиус и ќе знаеме точно од каде и кога потекнува загадувањето.
-Воедно, загадувањето може да го намалиме и со компостирање на биоотпад со што отпадот на депониите ќе го намалиме за најмалку 60%. Од биокомпостирањето може да произведуваме биогас што може да се користи како обновлив извор на енергија, што во комбинација со инсталирање на фотоволтаични системи најнапред на објектите под надлежност на Градот, а потоа и индивидуалните згради/домаќинства итн. ќе произведуваме чиста електрична енергија со која и ќе се бориме против енергетската сиромаштија и ќе ги сузбиеме последиците од енергетската, климатската и здравствената криза со кои се соочуваме, појаснуваат од ЗХГ за „Фокус“.
И МИНАТАТА ГОДИНА РУШЕВМЕ РЕКОРДИ ВО ЗАГАДУВАЊЕ
Рекорди рушевме и минатата година, само во помал број на денови до сега. Тоа се должи на временските услови. Во Скопје ние континуирано загадуваме, но бијдеќи сме во котлина, нашата георгафска положба е подложна на ефект наречен температурна инверзија. Тоа се случува кога топол воздух од градот се крева нагоре, а ладен воздух од стурењата се спушта надолу, притискаат еден врз друг, и го создаваат тој „капак“ врз скопската котлина што го гледаме од Водно како една тепсија од облаци, појаснуваат од ЗХГ.
– Македонските институции мора одлучно и неселективно да постапуваат, а не да се надеваат дека ќе дувне ветар и ќе нè спаси од сето она што самите го произведуваме, а на крај месечните или годишните просеци се невалидни без континуиран тек на мерење на загадувачите во воздухот, заклучуваат тие.
Според поголемиот дел од активистите на „Движење за чист воздух“ најголем загадувач е индустријата, особено таа лоцирана во центарот на градот која речиси и да не се контролира ниту пак има соодветни филтри.Граѓаните можеби загадуваат, но тоа е минорно во однос на профитерите и најголемите трговци со струја во ова општество. Зарем некој што се обидува да преживее па се грее на што најде е повиновен од некој кој што трупа богатство на сметка на сите. Сите имаме вина но потребни се стратегии и санкции и одвоен буџет за животната средина, вели Маријан Ненов активист во „Движење за чист воздух“
– Мерките на ден, два, бесплатен превоз како и миењето на камионите што одат на градилишта се смешни, вели за „Фокус“ Жаклина Анастасова од „Движење за чист воздух“
– Казна затвор на сите што беа фатени како увезуваат отпадно масло со кое се загреваат училиштата и институциите, секое правно лице што предизвикува хаварија и загадува реки, почва, воздух, додава Анастасова.
– Сите рудници, мали хидроцентрали, дупчење на Шар Планина за автопат, градење во Национален парк Маврово, со сето тоа мора да се престане, а виновниците што тоа го дозволуваат да се казнат со затворски казни, Има уште многу, но за почеток мислам дека е доволно, заклучува таа.