Спектакуларно бегство, ископан тунел, телефони, ножеви и судир меѓу полицијата и затворениците. „Идризово“ важи за еден од најозлогласените затвори, секогаш е во фокусот на вниманието и е дел од сите извештаи. Со децении не се најде решение и не се изгради нов затвор за осудениците на високи затворски казни, но и на доживотен затвор. „Фокус“ беше во затворот и во неговиот затворен дел, место каде што е суштината на проблемот и од каде што извира целото незадоволство. Што видовме на самото место?
Пишува: Фросина ФАКОВА-СЕРАФИНОВИЌ
Затворот е олицетворение на државата. Каква држава – такви затвори. Ова беше главниот коментар на оние кои секојдневието го поминуваат заедно со затворениците во најголемиот и најозлогласениот затвор во земјава – затворот „Идризово“.
Дождливиот и тмурен ден само ја надополни сликата на старото огромно здание, чиј главен заштитен знак е распаднатата караула на високата бетонска ограда од каде што еден полицаец од високо набљудува што се случува.
Незадоволството на вработените и сликата што за нив се шири во јавноста можевме да ја почувствуваме уште на пријавницата, каде што уредно ги дадовме нашите лични карти, а таму веќе беше подготвено одобрението за репортажа што го добивме од Управата за извршување санкции.
– Што, за нас ли ќе правите репортажа – нѐ праша иронично вработениот.
Добивме „пас“ за да влеземе, но ни беше наредено да ги оставиме телефоните.
Во институцијата каде што полицијата во секоја акција запленува десетици телефони, не смеевме да внесеме телефон, кој секако ни беше потребен за работа.
Административната зграда, која е на почетокот на целиот комплекс и каде што е сместен директорот и другите вработени во администрацијата, воопшто не го навестува хоророт во една од зградите. Изгледа пристојно и чисто, а била реконструирана во 2018 година.
Таму нѐ пречека директорот Зоран Јовановски, кој беше именуван на функцијата во март оваа година, односно пред осум месеци, откако беше разрешен Шпенд Тахири.
Претходниот директор беше кадар на Алтернатива, поранешниот коалициски партнер на СДСМ, а беше разрешен откако партијата излезе од владата.
Тој не понесе одговорност за ниту еден скандал во затворот додека беше директор, а се палеа автомобили на вработени, избега затвореник и беше откриен тунел за бегство. Именувањето на Јовановски го соопшти премиерот Димитар Ковачевски.
– За нов директор на затворот, на мој предлог е именуван генерал-мајор Зоран Јовановски. Тој има богата професионална кариера, пред сè, во МВР. Во текот на својата професионална кариера поминал обуки во полициска академија во Луизијана, потоа обуки во Германија, во САД, Северна Ирска, Турција, Англија. Тој е врвен професионалец – рече Ковачевски.
Откако седна на директорското столче, Јовановски неколкупати се појави во медиумите каде што зборуваше за лошата состојба што ја затекнал. Не беше воодушевен ниту кога појдовме. Првото нешто што го кажа беше дека буџетот за „Идризово“ за 2024 година е намален за 15 отсто.
– Со овој буџет имаме само по 90 денари за затвореник. А, знаете за колку е зголемена потрошувачката кошничка за просечно семејство? За 40 проценти – објаснува директорот за да долови дека тука треба невозможното, возможно да го направи.
Веднаш прави споредба со другите европски држави, каде што од целиот буџет на државата за затворите се издвојувало по 0,1 процент. Како сѐ уште да беше затекнат од намалувањето на и онака нискиот буџет.
– Ние сме краен корисник, буџетот се определува за Управата за извршување санкции, ние сме корисници од втор ред, а сепак нѐ сметаат за буџетари – вели Јовановски.
Не ја криеше лошата состојба во затворот, но сакаше да испрати порака дека прави сѐ за да се подобри состојбата, иако нема доволно пари.
– Сите добиваат пари од странците на наш грб и само критикуваат – вели тој, алудирајќи на невладините организации, кои ја анализираат состојбата во затворите.
Го прашав даваат ли некаква помош странците тука?
– Даваат нешто – одговори кратко.
Низ разговорот се откри дека САД донирале детектори за телефони, ама глувче го изгризало кабелот, па морало да се поправа. Нѐ подготви и на она што нѐ очекуваше внатре, особено во зградата позади огромните ѕидини.
Целиот текст прочитајте го во новиот број на неделникот кој можете да го купите и во електронска форма на овој линк.
