Интегрално ги пренесуваме прашањата испратени до медиумите во Србија од родител на деца кои го посетуваат ОУ „Владислав Рибникар“ во Белград, а кој сакал да остане анонимен:
„По пукањето во училиштето во Врачар и убиството на девет деца и чувар, не можам ни да ги набројам сите прашања што си ги поставувам секој ден и кои само се множат секој ден уште повеќе.
Пред се, имам длабоко сочувство за родителите кои ги загубија своите деца. Некои од нив ги познаваме лично, како што јас ги познавав нивните деца. Секојдневно размислувам за тоа колку е целосно апсурден и ирационален чинот на 3-ти мај и како го избегнува секој обид некако да си го објасниме со разум.
Но тоа се прашања кои долго ќе ме следат и долго ќе останат неодговорени. Затоа свесно се насочив кон некои поконкретни прашања за кои мислев дека можат побрзо да се решат. Како прво, се прашувам дали е подобро децата да продолжат да одат на училиште или да им заврши учебната година. Исто така многу размислувам што ќе биде со училиштето од 1 септември – како ќе се чувствуваат тогаш децата, во какви услови ќе одат на училиште доколку во лето почне реконструкцијата…
Меѓутоа, од вчера (понеделник, 29.05) како бран ме обзема низа нови прашања. Нив ги испровоцира информацијата за средба што тој ден се одржала во Претседателството на Србија, со присуство на претседателот, „претставници на релевантни државни институции“ и две мајки од `Рибникар`. Од каде тоа, беше првото нешто што ми падна на ум. А потоа следеше цунами од прашања:
Врз основа на кои овластувања претседателот на Србија учествува во одлучувањето за овие прашања? И зошто сега интервенираше?
Зошто тој состанок се одржа само неколку часа пред најавената седница на Советот на родители на која требаше да се разговара за овие теми?
Зошто на состанокот на кој беше препорачано завршување на школата за Рибникарс беа поканети само претставници на родителите кои се залагаа за завршување на учебната година (а кои се во малцинство, само се погласни), а не оние кои се залагаат за редовен крај на учебната година (а ги има повеќе од 70%, само се потивки)?
Зошто на состанокот бил повикан (сега поранешниот) заменик претседател на Советот на родители (кој е за завршување на учебната година), а не претседателот на Советот на родители (кој е за продолжување на учебната година) ?
Зошто никој од наставниците од училиштето не бил поканет на состанокот? Дали некој ги прашал наставниците што мислат за ова и како се чувствуваат? Впрочем, тоа е „нивно“ училиште. За жал, нивниот најлош кошмар се оствари.
Зошто најдиректно погодените од оваа одлука – родителите и наставниците – дознаа за неа од медиумите?
Каква порака им испраќаме на децата за чија благосостојба сме толку загрижени овие недели, кога ваквата важна одлука се носи „над колено“ и врз основа на некои лични познанства и иницијативи, а не внатре во институциите?
Ако е одлучено половина од училиштето да не работи повеќе од 1 септември, како ќе се одвива наставата кога ќе почне учебната година? Каде ќе бидат сместени студентите? Каков ќе биде квалитетот на наставата? Какви последици ќе има оваа одлука за децата? Дали ќе биде извор на нови фрустрации кога ќе одат на училиште на 1 септември во целосно партиски услови? Колку деца ќе се повлечат од Рибникар по оваа одлука? Во кои училишта ќе одат? Како ќе биде примена таму? Дали таму ќе бидат означени како ученици кои побегнале од училиште каде дете убило други деца?
Како тоа „претставници на релевантните државни институции“ препорачаа враќање на училиште на 5 мај, а сега наеднаш носат сосема спротивна одлука и ја прекинуваат учебната година? И кое е нивното размислување?
Зошто е сменет директорот? Дали е таа виновна за масовно убиство? Зошто беа суспендирани психологот, педагогот и секретарот на училиштето? Ако причините се некои настани од порано, каде беа до сега сите тие незадоволни родители? Зошто тогаш не беа гласни, ако имаа замерки?
Дали сите имавме некакви морални дилеми кога ги носевме децата на скијање, на одмор… на редовни часови? Каква порака им испративме на децата за важноста на училиштето?
Не знам, можеби е подобро за децата повеќе да не одат на училиште во оваа атмосфера, но што ќе биде од 1 септември? Дали тогаш ќе бидат помалку трауматизирани кога ќе влезат во училишната зграда? Или можеби е подобро поради се да сменат школо? А ако сменат школо ќе заборават што се случи на 3 мај? И дали поради тоа треба да се затвори училиштето?
И повторно, дали престанавме да ја користиме пругата на која беше удрен возот во Грделичката Клисура за време на бомбардирањето на НАТО во 1999 година? Во него загинаа најмалку 16 лица. Дали треба да престанеме да го користиме секој дел од патот каде некој загинал? Дали местата каде што загинаа невини луѓе се запечатени во Дубона и Мали Орашје? Ќе се градат ли таму меморијални центри?
Немам никаде недвосмислени одговори на овие прашања, а сигурно знам дека ќе има уште во наредните денови, недели, месеци… Експертите кои се занимаваат со оваа тема велат дека траумата никогаш не може целосно да се излечи и дека можеме само да научиме како да живееме со нив.
Сите ние ќе се соочуваме со последиците од ова страшно злосторство додека живееме, и индивидуално и колективно. Затоа, да се обидеме да разговараме на оваа тема рационално, разумно и смирено, без разлика колку ни е тешко да ги оставиме емоциите на страна бидејќи сите сме истрауматизирани“.