Последен ден од претседателската кампања во САД

by Fokus

На 5 ноември Американците избираат нов претседател, но во САД за победникот на изборите не одлучува вкупниот број гласови на национално ниво за еден од кандидатите, туку т.н. наречен Изборен колеџ.

Изборниот колеџ, како што потсетува Гласот на Америка, е систем кој ги вклучува сите сојузни држави и го сочинуваат претставници – електори, кои ги распределуваат гласовите врз основа на резултатите од гласањето во нивната држава.

Технички, граѓаните избираат електори, кои потоа го избираат претседателот.

Креаторите на американскиот Устав сакаа претседателскиот кандидат да победи на серија регионални избори, наместо единствен глас на национално ниво, за како претседател подобро да ги застапува различните интереси. Во сите држави, освен во две, сите електори одат кај победничкиот кандидат на таа држава, без оглед на тоа колку била блиска победата.

Има вкупно 538 електори, што е бројка која секогаш останува иста и е еднаква на вкупниот број членови на Конгресот – 435 членови на Претставничкиот дом, 100 сенатори, плус тројца електори од округот Колумбија. За да победи, претседателскиот кандидат треба да освои мнозинство – 270 електорски гласови.

Затоа, не е важно кој ќе освои најмногу гласови на национално ниво.

Причината за тоа е што во некои држави кандидатот може да победи со мала разлика, додека во државите што ги загуби може да загуби со голема разлика.

Тоа им се случи на пет претседатели: Џон Квинси Адамс, Радерфорд Хејс, Бенџамин Харисон, Џорџ В. Буш и сегашниот републикански кандидат Доналд Трамп (во 2016 година).

Критичарите на Изборниот колеџ укажуваат на тие случаи за да тврдат дека системот не ја претставува националната волја на гласачите. Поддржувачите на таквиот систем, пак, велат дека на овој начин се штитат малите држави, но и географски големите држави кои имаат мал број жители.

Во пресрет на претседателските избори, процесот на предвремено гласање е добро во тек.

Покрај најистакнатиот натпревар – изборната трка меѓу потпретседателката Камала Харис и поранешниот претседател Трамп, гласачките ливчиња содржат и бројни други опции за гласање, на национално, државно и локално ниво.

На секои две години граѓаните гласаат за сите 435 места во Претставничкиот дом, бидејќи членовите имаат мандат од две години. Во Сенатот, каде функционерите имаат шестгодишен мандат, годинава се гласа за 34 од 100 места.

На овогодинешните избори, 11 државни гувернери исто така се подигнати, а има илјадници државни и локални трки, вклучувајќи ги и оние за државните законодавци, градоначалници и општинските и окружните канцеларии.

Исто така, во многу земји се гласа за одредени мерки кои се нарекуваат референдуми. Од гласачите се бара да одлучуваат за низа прашања, од законите за абортус до даночната политика и употребата на марихуана.

Гласањето е различно од држава до држава.

Речиси во сите 50 држави и округот Колумбија (главниот град Вашингтон), можно е да се гласа во живо на избирачките места на денот на изборите. Сепак, повеќето држави им дозволуваат на своите жители да гласаат пред 5 ноември и тие можат да ги достават своите гласови по пошта или на однапред одредени локации. Повеќето држави исто така дозволуваат предвремено гласање во помал број избирачки места – оваа година, некои држави гласаат на овој начин од септември.

Најнеизвесни изборни трки за новиот американски претседател се очекува да бидат во седум сојузни држави: Пенсилванија, Џорџија, Северна Каролина, Мичиген, Аризона, Висконсин и Невада. Тие клучни држави не се секогаш исти и нивниот состав и број се менуваат во одредени изборни циклуси. Тие се познати и како „неопределени држави“ или „виолетови држави“ (од комбинирање на бојата на демократите – сина – и републиканците – црвена).

За да гласа на претседателските избори, лицето мора да биде државјанин на САД, да има 18 години на или пред денот на изборите и да ги исполнува условите за престој, кои варираат од држава до држава.

Идни гласачи, исто така, мора да бидат регистрирани за да гласаат до крајниот рок за регистрација на нивната држава. Некои држави го ограничуваат гласањето за оние со осуди за кривично дело или за оние кои се ментално некомпетентни.

Американците кои живеат во странство обично можат да гласаат отсутни. Сепак, за општите претседателски избори, американските граѓани кои живеат на американски територии – вклучувајќи ги Порторико, Американските Девствени Острови, Гуам, Северните Маријански Острови и Американска Самоа – не можат да гласаат.

Откако Камала Харис и Доналд Трамп беа официјално номинирани на партиските конвенции на крајот на летото, анкетите покажуваат тесна претседателска трка, а во неделите пред изборите, разликата меѓу кандидатите дополнително се намали.

Поврзани новости