Нацрт-плановите на ЕУ да се дозволи шпионирање на новинари се опасни, предупредуваат критичарите.
Потегот да се дозволи поставување шпионски софтвер на телефоните на новинарите ќе има „застрашувачки ефект“, велат медиумските експерти, пишува Гардијан.
Нацрт-законот објавен од лидерите на ЕУ, кој ќе им овозможи на агенциите за национална безбедност да шпионираат новинари, беше осуден од медиумите и групите на граѓанското општество како опасен, а водечкиот европратеник го опиша како „неразбирлив“.
Во средата, Европскиот совет објави нацрт на Европскиот акт за слобода на медиумите кој ќе овозможи поставување шпионски софтвер на телефоните на новинарите доколку некоја национална влада смета дека е потребно.
Невообичаено, Советот не презеде чекор да одржи средба лично со министрите одговорни за медиумите пред да биде објавен нацртот.
Холандската европратеничка Софи ин’т Велд, која ја надгледуваше истрагата на Европскиот парламент за употребата на шпионски софтвер Пегасус врз новинари и јавни личности, рече дека тврдењето дека е потребна дозвола за шпионирање на печатот во интерес на националната безбедност е „лага. “.
„Мислам дека она што го прави Советот е неприфатливо. Тоа е исто така неразбирливо. Па, неразбирливо е ако се сериозни во врска со демократијата“, рече Ин ’т Велд.
Првиот нацрт на актот – првично поднесен од Европската комисија за зајакнување на заштитата на независноста на новинарството во земјите каде што е под закана како што се Полска и Унгарија – вклучуваше силни заштитни мерки против употребата на шпионски софтвер.
Нацртот мора да биде усвоен од Европскиот парламент пред да стане закон.
Европската федерација на новинари (ЕФЈ), која застапува повеќе од 300.000 членови на печатот во 45 земји, вклучително и Обединетото Кралство, ги обвини лидерите на ЕУ дека ги разбираат принципите на слободата на медиумите со „опасно непочитување“.
ЕФЈ рече дека овој потег е „удар за слободата на медиумите“ што „ќе ги стави новинарите уште повеќе во ризик“ отколку што се веќе. Давањето овластување на владите да поставуваат шпионски софтвер на телефоните на новинарите врз основа на „националната безбедност“ би имало „застрашувачки ефект врз укажувачите“ и другите извори.
„Премногу добро знаеме како одбраната на националната безбедност се злоупотребува за да се оправдаат кршењето на слободата на медиумите“, се додава во соопштението во кое се повикува Европскиот парламент да го „спаси“ нацрт-законот од оваа закана.
Како што е сега, земјите-членки би можеле да ги хакираат телефоните на новинарите доколку се сомневаат дека нивните извори разговараат со криминалци вклучени во нешто што државата смета дека е закана.
Доколку актот стане закон во неговата сегашна состојба, британските новинари кои работат во ЕУ, исто така, би биле изложени на ризик да бидат надгледувани нивните телефони и компјутери.
Лани истражителите на француското разузнавање потврдија дека шпионскиот софтвер Пегасус бил пронајден на телефоните на тројца новинари, вклучително и висок член на персоналот на ТВ станицата Франс 24.
Непрофитната медиумска организација „Забранети приказни“ и „Амнести интернешнал“ соопштија дека веруваат дека најмалку 180 новинари можеби биле избрани како луѓе од интерес пред можното следење од страна на владините клиенти на израелската група НСО.
НСО долго инсистираше дека владите на кои им дава лиценца на Пегазус се договорно обврзани да ја користат моќната шпионска алатка само за борба против „сериозниот криминал и тероризмот“.