Наместо Норвежанец – Холанѓанец.
Поранешниот холандски премиер Марк Руте ја презеде функцијата генерален секретар на НАТО, од која Јенс Столтенберг се повлече по повеќе од една деценија.
„Извонредна чест е да бидам назначен за генерален секретар на НАТО“, рече 57-годишниот Руте.
„Алијансата е и ќе остане камен-темелник на нашата колективна безбедност, водењето на оваа организација е одговорност што не ја земам лесно“, напиша тој на X.
Поддршката на Украина, зајакнувањето на колективната одбрана и развојот на партнерството со земјите кои не се дел од воената алијанса формирана во 1949 година се главните цели на Алијансата, рече Руте.
Меѓу 32-те членки на Алијансата денеска е и поголемиот дел од Балканот.
Словенија прва влезе во 2004 година, потоа Хрватска и Албанија во 2009 година, потоа Црна Гора во 2017 година и на крајот Македонија во 2020 година.
Босна и Херцеговина (БиХ) не е дел од НАТО, иако е дел од Партнерството за мир од 2006 година, а од 2018 година од Акциониот план за членство.
Алијансата на НАТО претставува систем на колективна одбрана во кој членките се согласуваат да се бранат меѓусебно од напади од кој било надворешен елемент, според нивната веб-страница.
Седиштето е во Брисел, додека Врховната команда е во Монс, исто така во Белгија.
Во времето на формирањето броеше 12 членови, а денес тој број порасна на 32 – последни што се приклучија беа Финска (2023) и Шведска (2024).
Руте беше на власт во Холандија во последните 14 години, што го прави премиер со најдолг стаж во земјата.
Има седум браќа и сестри, во младоста сакал да биде пијанист, но дипломирал историја на Универзитетот Лајден во Холандија.
Во политиката е од почетокот на 2000-тите, а беше лидер на Народната партија за слобода и демократија од 2006 до 2023 година.
Важи за искусен играч на светската политичка сцена.
Привлече големо внимание во 2014 година, по падот на малезискиот лет MH17, кога загинаа сите 298 патници и членови на екипажот, вклучително и 196 холандски државјани.
Потоа вети дека ќе ги изведе одговорните пред лицето на правдата.
„Фактот што тој има толку многу искуство во изнаоѓање начини напред, компромиси, убедување луѓе и поврзување со нив – мислам дека тоа ќе биде многу, многу корисно за него“, рече Кајса Олонгрен, поранешен холандски министер за одбрана.
Олонгрен и неговите други соработници го опишуваат стилот на раководење на Руте како „практичен“.
Сепак, дипломатите на НАТО велат дека од него се очекува „да ги прави истите работи, но во поголем обем и на поинаков начин“.
Во оваа смисла, под негово раководство не се очекува голема реформа на мисијата на НАТО, но многу зависи од тоа дали Руте ќе може да ги усогласи сите членки на Алијансата.
Способноста на НАТО да заштити речиси милијарда луѓе во земјите-членки не зависи само од воената сила, туку и од политичкото единство.
Со доаѓањето на Руте на чело, НАТО ќе биде во „добри раце“, рече довчерашниот прв човек на НАТО – Јенс Столтенберг.
