Рускиот претседател Владимир Путин ќе ја признае независноста на регионите поддржани од Русија во источна Украина, се вели во денешното соопштение на Кремљ. Во соопштението се додава дека Путин за својата одлука ги информирал француските и германските лидери.
Западните лидери предупредија на сериозни последици од признавањето на „независноста“ на териториите во источна Украина.
Амбасадорот на САД во Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ) Мајкл Карпентер рече дека руското признавање би било „тажно“ и дека треба да се осуди.
Европските лидери спремаат реакции
Високиот претставник на ЕУ за надворешни работи Жозеп Борел изјави дека Европската унија е подготвена остро да реагира.
-Ако има анексија, ќе има санкции, а ако има признавање ќе ги ставам санкциите на маса и министрите ќе одлучат, рече Борел по состанокот на министрите за надворешни работи на ЕУ.
По телефонскиот разговор со Путин и разговорите за „спречување на катастрофи“, кабинетот на германскиот канцелар Олаф Шолц соопшти дека германскиот лидер го осудува можното признавање и го предупредил Путин дека тој потег ќе биде „еднострано кршење“ на договорот од Минск чија цел е мирно решение на осумгодишната војна со сепаратистите во источна Украина.
Што значи признавањето на сепаратистите?
Путин во телевизиски изјави рече дека заканата за Русија значително ќе се зголеми доколку Украина влезе во НАТО.
Руските сепаратисти во регионите Доњецк и Луганск – колективно познати како Донбас – се отцепија од контролата на украинската влада во 2014 година и се прогласија себеси за независни „народни републики“, до сега непризнаени.
Оттогаш, Украина вели дека околу 15.000 луѓе биле убиени во борбите. Русија негира дека е страна во конфликтот, но ги поддржа сепаратистите на многу начини, вклучително и преку тајна воена поддршка, финансиска помош, снабдување со ковид вакцини и издавање на најмалку 800.000 руски пасоши на жителите.
Москва секогаш негираше дека планира да ја нападне Украина.
Дали Русија има територијални претензии?
За првпат Русија вели дека не го смета Донбас како дел од Украина. Тоа би можело да го отвори патот за Москва отворено да испрати воени сили во сепаратистичките региони, користејќи го аргументот дека интервенира како сојузник за да ги заштити од Украина.
Пратеникот на рускиот парламент и поранешен политички лидер во Доњецк, Александар Бородај, минатиот месец изјави за Ројтерс дека сепаратистите потоа ќе се обратат кон Русија за да им помогне да ја преземат контролата врз делови од регионите Доњецк и Луганск, кои сè уште се под контрола на украинските сили. Ако тоа се случи, тоа може да доведе до отворен воен конфликт меѓу Русија и Украина.
Мировниот договор од Минск паѓа во вода?
Руското признавање ефективно ги уништува мировните договори од Минск од 2014-2015 година, кои, иако сè уште не се спроведени, до сега ги гледаа сите страни, вклучително и Москва, како најдобра шанса за решение.
Договорите повикуваат на голем степен на автономија за двата региони во Украина.
Западните власти со месеци ја предупредуваат Москва дека секое движење на воените сили преку украинската граница ќе принуди силен одговор, вклучително и строги финансиски санкции за Русија.
Американскиот државен секретар Ентони Блинкен минатата недела рече дека признавањето „дополнително ќе го поткопа суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина, ќе претставува грубо кршење на меѓународното право и ќе ја доведе во прашање наведената посветеност на Русија да продолжи да се ангажира во дипломатијата за постигнување мирно решавање на оваа криза.
Тој рече дека тоа ќе бара „брз и цврст“ одговор од САД и нивните сојузници.
Да се потсетиме на Абхазија и Јужна Осетија
Русија ја призна независноста на Абхазија и Јужна Осетија, два грузиски отцепени региони, по водењето на кратката војна со Грузија во 2008 година.
Во случајот со Грузија, Русија го искористи признавањето на отцепените региони за да го оправда отвореното воено присуство во соседна поранешна советска република, во обид на неодредено време да ги попречи аспирациите на Грузија за влез во НАТО со тоа што ѝ ја ускрати целосната контрола на сопствената територија. Истите размислувања ќе важат и за Украина.
Од друга страна, Москва се соочува со санкции и меѓународна осуда поради напуштањето на процесот во Минск, откако долго тврдеше дека е посветена на тоа. Исто така, ќе биде опседнато на неодредено време со одговорност за две територии опустошени од осумгодишна војна и на кои им е потребна огромна економска поддршка.
С.Т.