Бројките можеби најдобро ја илустрираат неверојатната приказна на академскиот професор од Кембриџ – Џејсон Ардеј (37).
На тригодишна возраст, специјалистите го отпишаа откако му беше дијагностицирано глобално доцнење во развојот и нарушување на спектарот на аутизам. Денешниот познат социолог не знаел да зборува до 11 години, а не знаел да чита и пишува до 18 години.
Пред само осум години, тој работеше со скратено работно време во познат британски синџир продавници, а денес е многу почитуван научник за раса, нееднаквост и образование и најмлад црн професор на Универзитетот во Кембриџ, објави „Мирор“.
Џејсон го должи својот триумф над неволјите на својата мајка Гифта од Гана, медицинска сестра за ментално здравје, блиските пријатели Сандра Сандри и Шантел Луис – и музиката на Ења. Сите тие инспирираа клучен емотивен момент кога Џејсон наполни 11 години.
„Многу од знаците што ги научив во однос на говорот и разбирањето дојдоа преку музиката“ – вели тој и додава:
„Во мојата куќа се пушташе многу музика за да се објасни употребата на звуците. Мајка ми е опседната со галската и келтската култура“.
Како што вели професорот, сè што пробала мајка му, тој го регистрирал до моментот кога на 11-годишна возраст го извадил слушниот апарат од увото и ги изговорил првите зборови: „Здраво!“.
– И ги искористив во вистинскиот контекст! Мајка ми се изненади: „Што рече?!“ И повторно го повторив – се присетува професорот Ардеј.
До тој момент, Џејсон бил воспитан како едно од четирите деца во Клафам, јужен Лондон, користејќи знаковен јазик и поминал голем дел од своето детство со логопеди и јазични терапевти. На неговото семејство му било кажано кога имал три години дека веројатно ќе му треба доживотна поддршка.
Неговата мајка, како што подоцна опишала, ја добила оваа дијагноза како удар со чекан во срцето.
– Глобалното доцнење во развојот е доцнење на процесот. Тоа значи дека мојот мозок многу бавно ги обработува информациите. Сепак, аутистичната страна на тоа доаѓа како магичен трик – ми дозволува да станам опседнат со нешто, па мајка ми ми даде работи на кои треба да се фокусирам. Таа ме натера да играм базен кога имав 11 години, само за да добијам доза на стабилност од повторувањето. Не ја интересираше дали сум добро или не, иако завршив на натпреварот – ги опишува професорот првите чекори во борбата со оваа состојба.
Тогаш интервенираше Сандра, професорката на колеџот и блиска пријателка на Џејсон.
– Ме однесе на курсот иако немав никакви квалификации. Се што сакаше беше да работам напорно, да се жртвувам и да бидам точен – се присетува Џејсон.
Кога ги опишува годините кога не можел да зборува, професорот објаснува дека „беше прекрасно“.
– Поминав многу време набљудувајќи ги луѓето, начинот на кој одат, начинот на кој зборуваат, знаците што ги имале, како се однесуваат со луѓето. Читав нешто за Нелсон Мандела“.
Тој рече дека се сеќава на три до пет работи за секоја личност што ќе ја сретне.
„Тоа е нешто што се обидувам и го правам и сега“ – вели Ардеј.
Се стекнал со гимназиско образование за физичко образование и текстил, потоа студиска диплома по физичко образование, а потоа и две магистерски квалификации. Станал наставник по физичко образование, а потоа докторирал на Универзитетот Џон Мурс во Ливерпул. А сите негови академски достигнувања ги финансирал работејќи со скратено работно време во синџир продавници.
Тој стана професор по социологија на универзитетите во Дурам и Глазгов за да се справи со недостатокот на црни и кафеави луѓе во високото образование и на крајот беше избран за функција во Кембриџ.
– Сакам да им помогнам на што повеќе луѓе и секогаш да наоѓам начини да им ја осветлиме – заклучува професорот за британски „Мирор“.