Текстот е објавен на 05 септември 2024 година во неделникот „Фокус“, во бројот 1.509.
Вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски тврди дека до крајот на 2026 година ќе има функционален автопат од Кичево до Охрид, но за најголем дел од другите проекти вели дека потребно е да се преиспитаат, со цел да се реализираат рационално. Воедно, посочува дека истражните органи ќе имаат 10 години работа само ако го земат во предвид кажаното на нивните пресови и напишаното во новинарските стории. Во врска со интеграцискиот процес, стои на тезата дека доколку владата покаже резултат во борбата против криминалот и корупцијата, нашата положба ќе се подобри, а притисокот ќе се префрли кон Бугарија. Исто така, говори и за државните компании-загубари, за влезот на трет телекомуникациски оператор, за законските измени во урбанизмот…?
Разговараше: Влатко СТОЈАНОВСКИ
ФОКУС: Согласно активноста и ангажманот што ги имавте на домашен и на меѓународен план (бевте претседател на Националниот совет за евроинтеграции во Парламентот, потпретседател на Европската народна партија во Парламентарното собрание на Советот на Европа итн.), како и според темите и прашањата што ги наметнувавте и адресиравте во јавноста (во последно времето најчесто зборувавте и пишувавте за високиот степен на криминал и корупцијата), се споменувавте прво како иден министер за надворешни работи, а потоа и за министер за внатрешни работи? Како се случи да влезете во игра за министер за транспорт и кој беше предизвикот да го преземете овој ресор?
НИКОЛОСКИ: Веројатно одговорот на првиот дел од прашањето е во тоа што сум заменик-претседател на Влада, што практично е втора позиција во Владата и воедно сум единствен заменик-претседател на Влада од ВМРО-ДПМНЕ, што мислам дека доволно кажува во однос на она што Владата го перцепира како политички ангажман.
Во односот на ресорот, сметав дека сум во таков период од животот и кариерата, така што сакав да оставам видливи резултати позади себе. Јас имам 40 години и пред мене се некаде петнаесетина најплодни години во смисла и физички и ментално. И во оваа работа каде сум јас сакате да оставите нешто позади вас. Со цела почит кон сите други, но во Министерството за транспорт се највидливи работите. Она што го работите останува за генерации позади вас и тоа беше мотивот и желбата зошто сакав да се нафатам.
Многумина велат дека е најтежок ресор, веројатно се во право имајќи во предвид што наследивме, но е и најпредизвикувачки ресор, така што комбинацијата заменик-претседател на Влада и министер за транспорт мислам дека е најидеална во овој период. Гледате дека и по моите јавни настапи многу зборувам и за она што зборував во опозиција – за борба со криминал и корупција, за односите со соедите, за евроинтеграциите, но и за брзата пруга…
КОЛКУ ПРИЈАТЕЛИ, ТОЛКУ НЕПРИЈАТЕЛИ
ФОКУС: Во првиот дел ќе се задржиме на она што е Ваша ресорска надлежност, но претходно да ве прашам за коментар на една информација што проструи, според која за сензитивните ресори како МНР, МВР и одбрана се барало мислење од меѓународните партнери, што сугерираше дека за вас не била дадена согласност, па затоа сте завршиле во транспорт. Има ли вистина во тоа?
НИКОЛОСКИ: Знаете, во политиката колку имате пријатели толку имате и непријатели. Тоа беше непријателска пропаганда, но она што можам да го кажам, бидејќи има ограничувања до каде можам да го зборувам ова што сега ќе го отворам како тема и ќе биде за првпат во јавност…
За неколку од почувствителните ресори потребно е да се има највисок степен на тајна и тоа се нарекува државна тајна, што е највисокиот степен што може да се добие. Јас сум еден од ретките, можеби и единствен во оваа Влада којшто во континуитет има сертификат за државна тајна од 2008 година до денес.
ФОКУС: За каков тип на сертификат се работи – национален или станува збор за НАТО-сертификатот?
НИКОЛОСКИ: Откако станавме членка на НАТО тоа е НАТО-сертификат. Јас го имам од 2008 година, тогаш нели не бевме членка на НАТО. И тој се обновува на секои 4 години, зашто не е траен серфитикат.
Значи, јас во континуитет го имам цели 14 години како највисок безбедносен сертификат во државата наречен државна тајна, што значи дека државните тајни што стигнувале до мене јас не сум ги изнел и не сум направил ништо на штета на државата, што мислам дека е основна патриотска должност кога работите ваква работа.
Јавноста е запознаена дека јас сум и еден од авторите на реформата на безбедносниот сектор што се случи во 2019-та година. После огромниот скандал со прислушувањето, Управата за безбедност и контраразузнавање се трансформираше и се формираа Оперативно-техничката агенција и Агенцијата за национална безбедност, односно делот на прислушувањето се подели на 2 сегменти за да не се злоупотребува.
ФОКУС: Во кое својство беше вклучен во оваа реформа, бидејќи тоа на свое конто си го препишуваше тогашната влада и раководство на МВР?
НИКОЛОСКИ: Тоа се двотретински закони, кои не можеа да поминат во Собранието без согласност на ВМРО-ДПМНЕ. Јас не бев пратеник во тој периодот од 2016 до 2020 година, но бев потпретседател на ВМРО-ДПМНЕ и во такво својство водев разговори со тогашниот министер за внатрешни работи Оливер Спасовски, но и со претставниците на меѓународната заедница, нашите стратешки партнери коишто беа дел од реформите, како и со луѓето од безбедносниот сектор.
И повеќе од ова не можам да кажам заради државната тајна. Сертификатот за многу работи ме ограничува.
ФОКУС: Како опозиционер тврдевте дека сте следен од страна на Агенцијата за разузнавање, а беа испарачувани и обвинувања и дека сте прислушувани. Дојдовте ли до потврда на овие сознанија откако дојдовте на власт?
НИКОЛОСКИ: Во тој период најзлоупотребувана беше Агенцијата за разузнавање. Јас бев многу прецизен кога изнесував информации и мислам дека во следниот период многу од тие работи ќе излезат и пред соодветните институции ќе си бидат институционално решени, затоа што се вршеше нелегално следење и мое и на претседателот на партијата Христијан Мицкоски, како и на еден круг на луѓе во опозицијата. Не им успеа таа игра.
ФОКУС: По кој основ сте биле следени?
НИКОЛОСКИ: По никој основ, тоа е нелегално следење. Самото тоа што се нарекува Агенција за разузнавање нејзина работа е надвор од Македонија, а тие правеле следење внатре во Македонија, што мислам дека е доволна индикација дека се работи за нелегални активности.
ФОКУС: Дали имате индиции дека повторно биле злоупотребени и системите за прислушување?
НИКОЛОСКИ: Во тој период кога јас излегов во јавност, во најголем дел се работеше за физичко следење.
ЗБОРОТ ЌЕ ГО ОДРЖИМЕ
ФОКУС: Како влада, најавувате дека автопатот Кичево-Охрид ќе биде функционален во 2026 година. Како може да бидете сигурен, кога реализацијата на овој проект се провлекува десетина години?
НИКОЛОСКИ: Има бројни проблеми, но реков дека нема да ја заморувам јавноста со проблеми, зашто јавноста е уморна од изговори. Она што може да го кажам е дека зборот ќе го држиме и до крај на 2026 година ќе имаме функционален автопат Охрид-Кичево.
ФОКУС: Имате ли техничко решение за проблемот со т.н. косини?
НИКОЛОСКИ: Во однос на косините, се соочуваме со неколку проблеми. Се работи за исклучитечно тежок планински терен. Ние сакаме да ја претставуваме Македонија како земјоделска држава, но 80 проценти се планини кога ќе ја видите мапата. И се работи за земјиште што не одговара на она што се класични геолошки стандарди за изградба на автопат.
ФОКУС: Но, зошто не се направени геолошки истражувања кога се проектирала трасата?
НИКОЛОСКИ: Е, тоа е вториот проблем. Направени се многу грешки во проектирањето, но и во изведбата. Јас сега ги барам решенијата и ќе го решиме проблемот. Тоа што го кажав на охридски сега ќе го кажам и литературно – што ќе правиме ќе правиме, но до крај на 2026 година ќе имаме функционален автопат.
ФОКУС: Во однос на автопатските делници што треба да ги гради конзорциумот „Бехтел-Енка“, своевремено жестоко го критикувавте овој договор, велејќи дека е нетранспарентен и штетен. Објавувавте и фрагменти од договорот, но зошто досега не го декласифициравте целосно?
НИКОЛОСКИ: За жал, претходната влада на Зоран Заев, Димитар Ковачевски и Артан Груби потпишала во договорот дека за да се декласифицира треба да се согласат двете страни. Јас само што станав министер за транспорт побарав, но другата страна не дозволи да се декласифицира.
Инаку, договорот е јавно познат, јас лично сум го извадил, бев единствен политичар во опозиција кој имаше храброст да го извади во јавност и тоа е тоа.
ФОКУС: Која е поентата тогаш да не се објави се?
НИКОЛОСКИ: И јас истото им го реков. Луѓе, познат е договорот, немате што да изгубите.
ФОКУС: Значи, евентуално објавување на цел договор не би открило нешто плус од она што го објавивте?
НИКОЛОСКИ: Не, не, тоа што го извадив тоа е, нема ништо плус. Но, сепак, така одлучија.
СУДИР НА ИНТЕРЕСИ
ФОКУС: Многу критики имавте и за надзорот и кон постапката во која беше избран. Колку сте задоволен од неговата работа?
НИКОЛОСКИ: Се уште стојам зад тоа што го зборував во опозиција дека има многу лош надзор. Надзорот треба да е заштита на државата, но не е никаква заштита. Носител на надзорот е компанијата ИРД. Ве повикувам и вас како истражувачко новинарство да ја проверите.
ФОКУС: Зошто?
НИКОЛОСКИ: Се работи за компанија која номинално е од Италија, но во Италија има нула евра обрт, односно не работи ништо во Италија, а најголем дел од обртот е во Македонија и Молдавија. И, случајно, директор за Македонија на таа компанија е поранешен вработен во моето министерство (транспорт), што ќе се согласите дека во најмала рака е судир на интереси.
Тоа е компанија која наплаќа 30.000 евра по месец за експерт, 25.000 по месец за експерт, за четворица експерти што го пишувале договорот и напишале лош договор за државата наплатила по 250.000 евра по експерт итн.
И исто така интересно е, овој предмет е во Обвинителството и се истражува, како тоа победи компанија од Италија која во Италија не работи ништо, а не победи американската компанија „Хил“ која е број 1 за надзор во САД, или француската компанија „Ежис“ која пак е број 1 за надзор во Франција? Тие 3 понуди беа вкупно, и внимавајте – француската компанија имала за 6 милиони евра поефтина понуда.
ФОКУС: Како тогаш била дисквалификувана?
НИКОЛОСКИ: Поради некои ситни технички образложенија. Значи, број 1 компаниите во САД и Франција губат од компанија од Италија која никој не ја познава!
ФОКУС: Се сомневате ли дека компанијата е параван зад која стои капитал или интерес од друга, трета земја?
НИКОЛОСКИ: Тоа треба да го провери Обвинителството, но јас како претставник на државата не сум задоволен што надзорот работи за нас. Еве ќе отворам уште една работа…
Истата оваа ИРД има добиено преку Светска банка средства за изградба на т.н. мултимодуларен комплекс кај Трубарево, кадешто се спојуваат двете железници на коридорите 8 и 10. Само за да изработат физибилити-студија и идејно решение како тоа да изгледа во иднина, а се сведува на предлог да се потпише јавно-приватно парнерство, што во Македонија е автопат за злоупотреба на службена положба и овластување, добиваат некаде 800.000 евра.
Ова се бројни прашања околу оваа компанија кои сметам дека треба да се отворат во јавност.
ФОКУС: Имате ли решение околу надзорот или пак единствено може да чекате епилог од истражната постапка?
НИКОЛОСКИ: Во секоја работа го имате нарачателот, оној што плаќа, во случајов државата, го имате изведувачот и го имате надзорот. Државата и изведувачот секогаш се на спротивни страни – државата секогаш сака помалку да плаќа, а изведувачот за повеќе пари да сработи помалку. Работа на надзорот е да биде објективниот судија, кој ќе кажува каква е реалноста.
Ние сега имаме надзор кој е неспособен, надзор со кој не сме задоволни и ние и изведувачот и затоа состојбата со проектот е ваква. Ако за надзор беше избрана една од двете реномирани компании, ќе немавме проблеми зашто се работи за врвни професионалци. Јас сопственикот на ИРД од Италија еднаш го сретнав на мое барање и не знам дали работи во театар, дали е глумец, но немам чувство дека ја разбира материјата.
ЕКСПРОПРИЈАЦИЈА И ДЕМИНИРАЊЕ
ФОКУС: Во однос на овој проект, каква е фактичката состојба на терен, односно дали има градежни активности?
НИКОЛОСКИ: На терен скоро и да не се работи, а ако не се работи губи и изведувачот, бидејќи не може да наплати. Истиот овој надзор прифатил дека за 3 од 4 делници експропријацијата ќе се заврши до август 2023 година. Но, ниту „е“ од експропријација немаше кога јас станав министер. Сега ја забрзуваме работата и сакаме до март да ја завршиме експропријацијата.
Истиот надзор прифатил дека ако експропријацијата не се заврши на време ќе се плаќаат пенали. Морам да кажам дека изведувачот е коректен и тие пенали не ги бара во моментов. Во постојана комуникација сме со „Бехтел“, преку која решаваме проблеми.
Кај Гостивар започнаа со подготвителни работи и идејата е за многу брзо време да го градат автопатот Гостивар-Букојчани или кај народот познат како Стража. Тој е најтешкиот дел и прв го фаќаат, што е логично за да се стигне што побрзо. Очекувам Прилеп-Битола за многу брзо да почне да се работи, така што оваа година два автопати ќе почнат да се работат.
ФОКУС: Сепак, ова отстапува од динамиката предвидена во договорот. Експропријацијата е главниот проблем или има и други?
НИКОЛОСКИ: Поспоро е од динамиката во договорот заради овие проблеми за кои зборував. Главен проблем е експропријацијата, но за секоја траса е различно.
На Прилеп-Битола имаме проблем со деминирање. Во Прва Светска Војна тука поминувал фронтот, па досега се откопани преку 150 бомби, мини итн. Треба се уште да се чистат.
Понатаму, голем проблем се водовите, инсталациите…
ФОКУС: Имаше многу реакции дека трасите ќе минуваат или оштетат културно-археолошки наоѓалишта. Точно ли е тоа?
НИКОЛОСКИ: Ова е жива материја, зашто дел од делниците се уште се проектираат. Но, од тоа што го имаме досега проектот на ниедна од 4 траси не поминува низ или во близина на археолошко наоѓалиште.
ФОКУС: Рековте дека една транша кон изведувачот е исплатена од претходната влада и дека недомаќински би било вие сега да излезете од договорот, но што се случи со оние дополнителни средства одобрени за изведувачот непосредно пред политичките промени?
НИКОЛОСКИ: На една од првите седници на Влада донесовме одлука на мој предлог, и на ова сум навистина горд, да се намалат 252 милиони евра од договорот со „Бехтел и Енка“. Имено, Владата на Талат Џафери на заминување потпишала зголемување на договорот во вредност од 252 милиони евра во делот токму на оваа секција од Гостивар до Букојчани.
Најлесно е да ги скинете средствата, но најбитно е да не отидете на арбитража и да не платите двојно повеќе. Јас настапив со бројни аргументи и изведувачот ги прифати, па заеднички се договоривме дека ќе се откажат од овие 252 милиони евра и тоа го усвоивме на седница на Влада.
Паралелно, успеав да се изборам и со изведувачот на Кичево-Охрид – „Синохидро“, да се откажат од 50 милиони евра за арбитража, така што во мојот прв месец како министер јас и заштедив на државата точно 302 милиони евра, што никој пред мене не го правел, туку ги кревал цените.
ФОКУС: Велите дека ќе се обидете да избоксувате и плус километри автопат за договорената сума, па дали има конкретни резулати на тој план?
НИКОЛОСКИ: Разговараме, но се уште немаме дефинитивно пресечено заради геологијата дали може да се направи обиколница до Битола и автопат до граничниот премин Меџитлија.
РЕВИЗИЈА НА ПРОЕКТОТ
ФОКУС: Каква е ситуацијата со изградбата на автопатот кон Блаце, кој беше оптоварен со низа контроверзии од типот на дополнителни тендери и трошоци, а, за потсетување, обелоденивме дека фирмата изведувач продала хотел за багатела на фирма, која подоцна се испостави дека поседува возило што го управувал тогашниот вицепремиер Артан Груби?
НИКОЛОСКИ: Вие го објавивте тој материјал и е точен. Забележав дека после мојата прес-конференција, на која изнесов податоци за проектот Скопје-Блаце, многу нервозни станаа медиумите блиски до Артан Груби со лажни вести, што мислам дека јасно индицира каде лежи зајакот. Морам визуелно да објаснам за читателите…
Кога доаѓате од Косово кон Македонија дел од автопатот поминува низ река. Еден убав автопат, кој изгледа дека е тежок и скап, но во суштина е ефтин, зашто не градите тунели и немате експропријација. По секоја логика, зашто границите се вештачка работа и не се дел од природата, автопатот треба да продолжи по истата линија кон Скопје.
Но, проектантите од Јавното претпријатие за државни патишта под раководство на поранешниот директор Ејуп Рустеми од ДУИ побарале мислење од Министерството за животна средина, кое пак по брза постапка им дало мислење дека тој простор треба да се заштити како еколошки заштитено подрачје и сугерираат да се помести трасата.
ФОКУС: Во кој правец е преместена трасата?
НИКОЛОСКИ: Трасата се поместува низ планината и од 13 километри испаѓа 6 километри да се тунели. И проектираната цена, за која има обезбедено средства од Европската банка за обнова и развој, од 171 милиони евра се качува на 240 милиони евра, или ја креваат вредноста за 70 милиони евра, што ќе го направи најскап автопат било каде во регионот, бидејќи еден километар би чинел 20 милиони евра. Тоа е расипничко трошење на пари.
Плус, прашање е дали тој автопат воопшто е изводлив. Прво, дали има компанија што може да изведе 6 километри тунели за 4 години? Јас мислам дека нема, со цела почит кон сите. И второ, со што ќе се спои овој автопат на косовска страна, зашто ако се изгради овој автопат и Косово ќе треба да ја пробива планината и да го спои на постојниот пат. Затоа, одлучивме да направиме ревизија на проектот…
ФОКУС: Само да разјасниме, не говориме за дел од проектот што сега се гради, туку за трасата за која се уште нема тендерирање?
НИКОЛОСКИ: Да, но има претквалификација, значи во понапредна фаза е. Јас сум подобро да го стопираме неколку месеци и да направиме изводлив проект, отколку да остане неизводлив проект. Да бидам директен, за да нема пак манипулации – јас сум да се изгради Скопје-Блаце и ќе се изгради, но по реална цена и без манипулации.
И еве уште еден предизвик – дали на оваа нова траса, во делот што треба да се експроприира, нови сопственици на земјиштето станале одредени функционери на ДУИ во периодот кога се проектирала трасата?
ФОКУС: Вие имате такви информации?
НИКОЛОСКИ: Да!
ФОКУС: За кои функционери станува збор?
НИКОЛОСКИ: За врвот на ДУИ.
НЕВИДЕНА РАБОТА!
ФОКУС: Како влада изнесовте низа забелешки за изградбата на пругата кон Бугарија, која е дел од Коридорот 8, означен како проект од стратешки интерес на НАТО. Вие го преиспитувате поради цената на чинење, статус-квото од бугарска страна, па дури велите дека подобро би било со овие пари да се модернизира пругата кон Грција, која е дел од коридорот 10. Дали зад овој ваш став стои чисто економска и инжинерска логика или има малку и геополитика, од причина што коридорот 10 повеќе во фокусот на оската Унгарија-Србија, кои воедно по таа линија градат и брза железница со кинески средства во висина од 2 милијарди евра, а и земјава потпиша меморандум со Србија, со тоа што беше најавено дека ќе се бараат пари од ЕУ?
НИКОЛОСКИ: Геополитика нема. Инаку, дел од овие тези ги пласираа оние кои на коруптивен начин сакаа да ја добијат работата за третата фаза за пругата кон Бугарија. Случајот има неколку елементи.
Првиот и клучен елемент е предвидената цена на чинење. Тоа е 24 милиони евра по километар, што е поскапо и од автопатот. Само за илустрација, цена на чинење на брза пруга било каде во Европа со 200 километри на час е 4 до 10 милиони евра, зависно од теренот. Овде за пруга која ќе оди со 60 километри на час е 24 милиони евра.
ФОКУС: Каде тука е логиката и кое е објаснувањето?
НИКОЛОСКИ: Слично како со Блаце, избрана е најтешката траса. Не знам дали знае јавноста, но единствен начин да се изгради третата делница е само преку пруга како на каубојските филмови. Толку теренот е планински и лош, па само преку пруга може да се носат материјали, работници. Камион не може да пристапи. Невидена работа!
Логичното прашање до моите претходници е зошто тоа е така проектирано? Зошто покрај тунел кој завршува никаде проектирани се 2 тунели под Крива Паланка? Тоа ни Швајцарија не го прави. Јас се сметам за прошетан човек, но никаде во Европа и светот не сум видел да се градат тунели под градови. Има покрај градови, низ планини, но под градови нема.
ФОКУС: Имате ли вие одговор зошто тоа се правело?
НИКОЛОСКИ: Се гледа дека е пумпана цената. Ние не сме глупави да прифатиме таква пумпана цена за проект кој веројатно нема да се изгради никогаш. Второ, зошто на проектот се пријавија само несериозни компании? Трето, зошто Бугарија не работи ништо од нивна страна?
Да поедноставам, ние сакаме и ќе ја изградиме пругата кон Бугарија, но поефтино и порационално, не вака.
ФОКУС: Според ова што го кажувате, испаѓа дека мора да се проектира нова траса.
НИКОЛОСКИ: Да, нова траса која ќе се совпадне со Бугарија. Не знам дали видовте, Бугарија рече дека индикативна цена за нивниот дел е 1,2 милијарди евра. Кај ќе ги најде Бугарија тие пари? Тоа се многу пари за било која држава. Ние трошиме 560 милиони евра, а тие 1,2 милијарди евра за пруга што ќе вози 60 километри на час.
Инаку, таква е географијата на Македонија, која е идеално поделена на два дела со реката Вардар. По Вардар одат најбитните коридори и за тие коридори светски и балкански војни се воделе во историјата. Сега ние треба да сме паметни и тоа да го искористиме.
Автопат за среќа имаме, треба да изградиме и брза пруга и буквално како лего коцки од левата и десната страна од брзата пруга да наредиме економски зони, каде ќе има фабрики кои ќе бидат основната додадена вредност во македонското стопанство, бидејќи секој што произведува ќе сака робата брзо да ја транспортира и извезе. Таа роба ќе излегува на 2 големи пристаништа (солунското и атинското) и ќе може на брза пруга за неколку часа да е во Бидумпешта, Виена или Прага.
ФОКУС: Дали оваа брза пруга треба да се поклопи со постоечката пруга по коридор 10 или ќе се пробива нова траса?
НИКОЛОСКИ: Има проект од 1978 година, сега го открив и ова е ексклузивна информација. За некои работи колку сме се вратиле назад. Во 1978 година се проектирани 4 варијанти, од кои едната оди со 160, втората со 180, третата со 200 и четвртата со 250 километри на час. Ние во 2024 година зборуваме дали е можно? Секако дека е можно и ќе го направиме.
Атина-Солун веќе е завршено, тоа го финансираа Грција и ЕУ. Белград-граница со Унгарија е завршено, Унгарија го гради во својот дел, сега треба да се изгради Белград-Ниш, Ниш-Скопје и Скопје-Солун. За Белград-Ниш ЕУ и даде на Србија 600 милиони евра, што кредити што грантови. Сега треба да најдат финансирање за Ниш-Скопје, па ние треба да видиме со Грците да најдеме финансирање.
Мојот политички став е дека финансирањето треба да биде домашно или од ЕУ или од партнерите од НАТО Алијансата и ништо надвор од тоа.
ФОКУС: Имате ли временска проекција кога би била готова оваа брза пруга?
НИКОЛОСКИ: Ќе ви кажам една оптимистичка варијанта. Ќе ни требаат 2 години за проектирање и уште 5 години за изведба, така што доколку ВМРО-ДПМНЕ добие втор мандат до крајот на вториот мандат ќе ја завршиме.
ПОНУДЕН И ОДБИЕН ПОТКУП
ФОКУС: Премиерот изнесе тврдење, кои вие подоцна ги потврдивте, дека бил понуден поткуп од еден од заинтересираните понудувачи за пругата кон Бугарија. Може ли да кажете повеќе детали?
НИКОЛОСКИ: Мислам дека доволно е кажано и со самото тоа што е прекината постапката се е јасно. Не се сеќавам во историја на државата премиер и вицепремиер да излезат јавно и да кажат дека им бил нуден поткуп и дека бил одбиен.
ФОКУС: Ако биде отворена постапка по допрен глас, дали сте спремни таму да дадете конкретни информации?
НИКОЛОСКИ: Секако стојам на располагање.
ФОКУС: Кога опозицијата испорача одредени обвинувања на ваша сметка, вие одговоривте дека се нервозни бидејќи имаат информации за тоа што треба да следува наесен, алудирајќи дека ќе има постапки од кривично-правен карактер. Што поточно треба да се случи наесен?
НИКОЛОСКИ: За обвинителството доволно е само да ги земе прес-конференциите на ВМРО-ДПМНЕ како опозиција и истражувачките текстови во јавност и да имаат работа во следните 10 години. Јавноста очекува одговор на овие прашања и нормално е дека очекува оние што направиле криминал да одговараат.
Дали се работи за РЕК Битола, дали се работи за Лотарија и делот на игри на среќа, дали се работи за делот на ЈП за државни патишта, за Железници, дали се работи за концесии итн, има бројни прашања што сме ги отворале во минатото што мислам дека лесно ќе ги процесуира обвинителството.
ФОКУС: Минатото искуство ни покажа дека многу политички структури во својство на опозицијата најавувале бесмилосно расчистување со криминалот и корупцијата, но кога доаѓале на власт ништо не се склучило. Сето тоа главно останало само на зборови, па дури се правеа и компримиси со правдата, амнестии и сл. Може ли повторно да се повтори истата ситуација?
НИКОЛОСКИ: Нема да има такви работи. Ние затоа и бараме да се укинат судскиот и обвинителскиот систем, зашто се компромитирани. Оставивме во тек на септември да се понудат подобри решенија ако ги има. Не сум сигурен дека ќе ги има, но дај Боже да ги има и после влегуваме во акција.
ФОКУС: Сигурно ќе бидете обвинувани за реваншизам кога ќе се отворат постапките за вашите претходници. Како ќе ја убедите јавноста во кредибилноста на овие процеси?
НИКОЛОСКИ: Можат за се да не обвинуваат, но веќе и врапчињата знаат дека во РЕК Битола имаше криминал. Една компанија сите тендери ги добиваше. Знаат дека во Лотарија Груби и Перпарим Бајрами правеа тоа што правеа. За факти зборуваме.
ДА ГИ РЕШИМЕ ДОМАШНИТЕ ПРОБЛЕМИ
ФОКУС: При формирањето на владата, како приоритетна точка го наведовте и евроинтеграцискиот процес, но има застој поради недонесувањето на уставните измени, што е услов за отворање на преговарачките поглавја. Ако со референдумот за Преспанскиот договор калкулиравте до последен момент, во однос на обврската за уставни измени од почеток имате доследен став дека сте против во вакви услови и околности. За разлика од СДСМ, која се чини дека претера со попустливоста кон Софија, кај Вас се забележува една друга крајност. Имено, Бугарија ја нарекувате најслаба членка на ЕУ, неспособна да организира избори и да избере влада, поради што реагираа од официјална Софија. Нели сметате дека тоа е неизбалансиран и контрапродуктивен пристап, кој оди во корист на бугарската позиција?
НИКОЛОСКИ: Заев, Ковачевски, Груби и Бујар Османи направија тоа што направија со државата, ја поинижија максимално. Не сметам дека кажав ништо надвор од тоа што е вистина.
Факт е дека секогаш кога во Бугарија доаѓаат избори темата Македонија е високо експолоатирана и суштината на тоа што го кажав е дека не сакаме некој во Бугарија да добива поени на оваа тема. Проблемот е што во Бугарија пречесто има избори и темава никако да се затвори, а бидејќи има пречесто избори, согласно нивото законодавство, има технички влади кои не одат на избори.
Бугарија сега има раководство кое бугарскиот народ не го гласал на избори. И мислам дека тоа раководство му прави штета и на бугарскиот народ, кој убеден сум дека сака добри односи со македонскиот народ. Сега за постојнава бугарска влада најдобро е и следните избори да пропаднат за да останат пак техничка влада.
ФОКУС: Вие промовиравте една теза дека побрзо ќе станеме членка на ЕУ ако се справиме со криминалот и корупцијата. Се уште ли стоите позади тоа и како евентуалните резултати на овој план ќе ни го премостат проблемот со Бугарија?
НИКОЛОСКИ: Стојам позади тоа дека ако Македонија, а убеден сум дека оваа влада ќе даде резултати во делот на реформи и борба со организиран криминал и корупција, притисокот кон Бугарија ќе биде голем и ќе се сменат работите. Убеден сум дека неколку големи земји-членки на ЕУ сметаат дека проширување не треба да се случува, зашто државите од регионот не се спремни.
ФОКУС: Велевте дека Германија не е меѓу нив, но кои се тие? Дали се Франција, Холандија, Данска…?
НИКОЛОСКИ: Па мислам дека е доовлно, зборувавме на почетокот за државна тајна, па доволно е дотука. Суштината е дека ако успееме да ги решиме домашните проблеми нивниот однос ќе биде различен.
ФОКУС: Дали ако Доналд Трамп стане претседател на САД сметате дека Македонија ќе биде поповолна позиција?
НИКОЛОСКИ: Исто мислам дека ќе биде. САД се најголем партнер на Македонија, можеби и единствен искрен пријател на Македонија. И без разлика дали во САД претседател бил демократ или републиканец ние секогаш сме имале партнер број 1 во нив.
ПРИВАТНИ ПОШТИ ОД КОСОВО СЕ НЕЛОЈАЛНА КОНКУРЕНЦИЈА, ИМАМЕ САМО 3 АКТИВНИ ЛОКОМОТИВИ!
ФОКУС: Македонски пошти и Желензици Транспорт се соочуваат со сериозни проблеми во работењето, постојано генерираат загуби, па имате ли план за спас на овие државни компании? Дали се размизлува и за приватизација, јавно-приватно партнерство и други модели?
НИКОЛОСКИ: Во однос на Пошти, проблемот е што Агенцијата за пошти има дадено премногу лиценци на приватни пошти кои се нелојална конкуренција на Македонски пошти. Најголем дел од лиценците се на косовски компании. Тоа е проблемот со Пошти и ќе го решаваме.
Во однос на Желеница (Железници Транспорт), за да генерира приходи мора да има локомотиви. Претходниот директор сите локомотиви ги има онеспособено, актуелниот директор ги враќа во функција. Сега имаме 3 активни ломотиви, до крај на годината ќе имаме 10.
Профитот е во товарниот сообраќај, патничкиот сообраќај е субвенциониран. Кога ќе имаме 10 ломотиви, Желеници Транспорт, а со тоа и Инфраструктура, зашто плаќаат за користење на пругата, ќе бидат профитабилни компании.
САКАМЕ ДА ГО РАЗБИЕМЕ ДУОПОЛОТ, ПЛАЌАМЕ НАЈСКАПА ТЕЛЕФОНИЈА, ТЕЛЕВИЗИЈА И ИНТЕРНЕТ!
ФОКУС: Деновиве потпишавте меморандум за разбирање со унгарскиот телекомуникациски оператор 4IG. Дали тоа значи дефинитивен влез на унгарскиот телекомуникациски оператор во земјава и какви придобивки очекувате од тоа?
НИКОЛОСКИ: Во моментов македонските граѓани плаќаат убедливо најскапи услуги за фиксна и мобилна телефонија, телевизија и интернет. Двете компании не се борат меѓу себе, го имаат поделено пазарот 49-51, веројатно овие 2 посто не можат да ги најдат за да дојдат на 50-50.
Имате цели згради кои имаат оптика само од една од двете компании. Пакетите што ги нудат не само што не ги намалуваат, туку ги зголемуваат. Оној пакет за сите услуги кој чинеше 3.100 денари сега чини 5.100 денари, што е убедливо најскапа услуга за било кој граѓанин на Балканот.
Да не зборувам што прават кон медиумите, како ги уценуваат. Ова пред се се однесува на теелвизиите. Сите ние плаќаме за кабелска телевизија, а операторите не плаќаат за телевизиите, додека законски мора да ги емитуваат. Прашањето е како може да плаќаат на Пинк, ХРТ, Дискавери, а да не плаќаат на македонските национални телевизии, кога граѓаните го плаќаат тоа, не е бесплатна услугата.
Сето ова говори дека се работи за класичен дуопол на пазарот, кој не би бил проблем ако има фер цени, но цените се превисоки, а услугите ништо посебно. Ние сакаме да го разбиеме овој дуопол. Јас бев свесен кога влегов во оваа битка дека ќе бидаме и јас и премиерот Мицкоски силно нападнати, зашто овие две компании не сакаат да го намалат профитот. Слушам одат до ваши колеги новинари и нудат финансиски надоместок за да не напаѓаат.
Пробаа со некакви глупости дека ќе влегува „Хуавеи“, излеговме и кажавме дека ќе одиме со принципот на чисти мрежи и пропадна таа приказна. Одеа дека компанијата не била кредибилна, но кажавме дека германски „Рајнметал“, кој ги произведува тенковите „Леопард“, е косопвственик. Пропадна и таа приказна.
ФОКУС: Нели факт е дека компанијата има стратешко партнерство со „Хуавеи“?
НИКОЛОСКИ: Си имаат за држави каде тоа е дозволено. Кај нас не е дозволено, како што е во 2 членки на НАТО, Албанија и Црна Гора, и таму оперираат со компании што НАТО ги дозволува. Така сите приказни пропаднаа, но на основната приказна не дадоа одговор – зошто се олку високи цените и зошто нема натпревар меѓу компаниите?
ПРОПАДНАА ПРИКАЗНИТЕ НА ЕДНА НЕВЛАДИНА – НИЕДЕН СПОРЕН ДУП НЕ СЕ ДОНЕСЕ
ФОКУС: Законските измени во делот на урбанизмот предизвикаа реакции во јавноста дека на тој начин ќе продолжи урбанистичкиот хаос. Бидејќи се дозволува изградба на јавни објекти без ДУП, туку со урбанистички проект, дали главната цел ви беше да ја олесните изградбата на овие обејкти во пресрет на локалните избори?
НИКОЛОСКИ: Да, но не само пред изборите, туку и после изборите. Еве на седница на влада веќе почнуваме со материјализирање на законот. Ќе се гради катна гаража во Велес и почнуваат да се градат неколку училишта.
Во минатото настан беше да се градат амбулатни, болници, катни гаражи, а треба да е нормална работа. А во овој период на новиот закон гледате дека ниеден спорен ДУП не се донесе, така што гледате дека тие приказни на една невладина организација пропаднаа.
ФОКУС: Зборувавте и за специјални закони со кои ќе се оневозможи градење во Карпош и Центар, како што е направено за Охрид. Како ги одбравте току овие две општини, кои, случајно или не, не се под контрола на ВМРО-ДПМНЕ?
НИКОЛОСКИ: Во однос на Карпош и Центар… Кога дојдоа од таа невладина организација зборуваа само за овие 2 општини. Реков абе луѓе, државата е надвор од овие 2 општини, не може цела држава да страда заради 2 општини.
Ако сакате да донесеме специјални закони за Карпош и Центар по примерот на Охрид, кој се среди на тој начин, па да ги средиме и тие 2 општини. Но, не може Општина Могила со 40 села да носи ДУП исто како и Центар, кој чини најмалку 100.000 евра.
ОБВИНИТЕЛСТВОТО ТРЕБА ДА ОДГОВОРИ ДАЛИ ГРУЕВСКИ Е ИНСПИРАТОР ЗА 27 АПРИЛ!
ФОКУС: Бевте со Груевски кога се случи 27 април. Помина многу време од тогаш, дали денес би кажале нешто ново за упадот во парламентот, по кој дојде до промена на власта, а многу луѓе се соочија и со кривична одговорност?
НИКОЛОСКИ: Тоа беше склоп на случајности, ги паметам и деновите. Четврток беше 27 април, јас во понеделник и вторник бев во Стразбур. Тогаш добив златно членство во Совет на Европа, зашто тогаш веќе не бев пратеник, а претходно бев потпретседател на Советот на Европа.
И од таму продолжив за Виена, каде како тогашен меѓународен секретар на партијата имавме договорени средби со австриската владејачка партија. И тоа е причината зошто бев таму. Но, овие што ги зборував претходно дека нелегално не следеле масовно продуцираа приказни.
ФОКУС: Дали, според Вас, Груевски е инспиратор на упадот, како што го товареше обвинителството?
НИКОЛОСКИ: Тоа треба обвинителството да одговори.