Во главниот град на Кенија, Најроби, од 12 до 14 ноември 2019 година се одржа светски Самит на Фондот за население на Обединетите нации, посветен на сексуалното и репродуктивно здравје, со 9.500 учесници од различни сфери. Паралелно течеа сесии за влади, парламенти, лекари, научници, невладини организации и медиуми.
Мотото беше во духот на „три нули“, што значи заложби до 2030 година да се искорени смртноста кај породилките, недостапноста до контрацепција и средства за планирање на семејствата, како и насилството и штетните практики врз жените и девојчињата. Последново се однесува во голем дел на малолетнички бракови и генитално осакатување што им се случува на 3,6 милиони девојчиња годишно, најмногу во Африка. Целта е уништување на сексуалното задоволство кај жената, заради потполна потчинетост и верност кон мажот.
-Не случајно беше одбрана Африка, која доживува демографска експлозија, проследена со екстремна сиромаштија и болести, недостиг на храна, локални војни и масовни миграции. Се очекува сегашната една милијарда население до 2050 година да се удвои, со дури 200% раст годишно во некои земји. Во исто време, во Европа, Јапонија и Русија, драматично опаѓа населението, што севкупно води кон голем демографски дизбаланс и над 9 милијарди луѓе на Земјата до 2050 година, од кои 86% во неразвиените земји. Постигнувањето одржлив пораст на светската популација е дел и од борбата со климатските промени, фокусирана исто така на 2030 година, вели за „Фокус“ Лилјана Поповска, дел од делегацијата.
Македонија имаше 13-члена мултисекторска делегација, предводена од Јована Тренчевска, државна секретарка на Министерството за труд и социјална политика, која ги презентираше владините заложби. Свое излагање имаше и првата дама, Елизабета Пендаровска, како и претставниците на невладиниот сектор.
Во рамките на Самитот се одржа тридневен Парламентарен форум, на кој учествуваа актуелни и поранешни пратеници од целиот свет, кои работат на промоција и унапредување на сексуалното и репродуктивното здравје и права.
-На покана и со логистичка поддршка од Фондот за население на Обединетите нации (УНПФА), учествувавме заедно со колешката Јагода Шахпаска и генералната секретарка на Собранието и поранешна пратеничка, Цветанка Иванова. Како членки на Интерпартиската парламентарна група за ХИВ и сексуално и репродуктивно здравје, која постои во македонското собрание од 2012 година, имавме можност да ги презентираме постигнувањата на планот на родовата еднаквост, елиминација на дискриминацијата, детските бракови, намалување на новороденечката и мајчина смртност, вели Поповска за „Фокус“
Таа во своето излагање објаснува дека напредокот на сексуалните и репродуктивните права започнува со еманципација на жените.
– Токму затоа, во македонското собрание пред 16 години беше формиран Клубот на пратенички, кој беше клучен за носење на законите за родови квоти, бесплатните тестови за рак на дојка и на матка, борбата против семејно и родово базирано насилство. Го споделив позитивното искуство со работа на интерпартиски парламентарни групи, кои ги надминуваат партиските, етничките и верските разлики. Покрај Клубот, како примери ги наведов Групата за сексуално и репродуктивно здравје, која постои од 2012 година, како и Групата за правата на ЛГБТ лицата, формирана пред три години. Овие групи, во соработка со невладини организации и експерти, се залагаат за носење на закони, мерки и обезбедување буџет за одржливост и реализација на превентивни програми и мерки, вели Поповска.